Programma Brandweerzorg

De uitvoering van taken vanuit de pijler Operatie wordt beïnvloed door diverse interne en externe factoren. Enkele hoogtepunten:

(Beleids-)ontwikkelingen

• Reorganisatie crisisbeheersing en brandweerzorg

Verschillende ontwikkelingen, waaronder de evaluatie van de Wet veiligheidsregio’s, hebben ertoe geleid dat er een reorganisatietraject gestart is vanaf maart 2022. Dit leidt tot een voorstel van inrichting van de organisatie per 1 juli. Een verdere verfijning van werkwijzen en een doorgevoerde wijziging van de organisatie zal 1 januari 2023 zijn ingevoerd.

• Landelijke agenda brandweerzorg 2018-2022
  • Innovatief samenwerken
  • Risicogericht werken
  • Voor elke taak de juiste maat
  • Vakmanschap versterken
  • Vitale medewerker organisatie
• Paraatheid en beschikbaarheid van vrijwilligers
  • Implementeren beroepsorganisatie Ede-centrum: Vanaf januari 2021 is de brandweerpost Ede-centrum een 24/7 beroepsbrandweer. De implementatie heeft in 2022 plaatsgevonden.
  • Om ook in de toekomst voldoende vrijwilligers te houden wordt actief invulling gegeven aan werving en selectie van vrijwilligers.
• Project Dekkingsplan: in het voorjaar van 2023 zal een geactualiseerd dekkingsplan voorgelegd worden aan gemeenteraden. Dit plan is opgesteld aan de hand van een nieuwe landelijke methodiek voor gebiedsgerichte aanpak.
• In-, door- en uitstroombeleid
  • Vastgesteld beleid
  • Implementatieplan
• Van aanbod naar vraag gestuurd oefenen
• Innovatie in oefenen
  • Virtual Reality oefenprogramma (businesscase)
• Wagenpark personenvoertuigen voor duurzaamheid
  • Aanbesteding: analyse, onderzoek en aanschaf elektrische voertuigen
• Investeringsschema (verwacht structureel tekort)
  • Implementatie Visie HV 2022
• Bluswatervoorziening
  • Implementatie tankwagens
• Start voorbereidingen nieuwbouw 2022 Ede
• Nieuw operationeel Uniform

Risico’s

• Paraatheidrisico’s
• Groot onderhoud brandweerkazernes
• Rechtspositie vrijwilligers brandweer (WNRA)

Productie/kengetallen t/m mei

• 3208 inzetten door onze posten (2021: 2658 x)
• 2744 incidenten (2021: 2180 x)
• 29 incidenten opgeschaald (2021: 43x) waarvan
  • 21 keer middelbrand (2021: 35 x)
  • 8 keer (zeer) grote branden (2021: ook 8 x)

Bijzonderheden 2022

• World Police & Fire Games Rotterdam 2022
• Lancering 112NL app in januari 2022
• Storm Eunice in februari 2022
• Zeer grote brand woonwinkel in Arnhem met appartementen erboven
• Mede door de aanleg van glasvezel zijn er regelmatig meldingen van gaslekkages

Wat is nodig voor incidentbestrijding?

Onderhoud en keuren t/m mei:

• 125 APK-plichtige voertuigen waarvan
  • 25 tankautospuiten
  • 7 hoogwerkers
  • 3 hulpverleningsvoertuigen
  • 90 overige voertuigen
• 7 boten
• 9 aanhangers
• 6 haakarmcontainers
• 6560 ademluchtvullingen voor oefenen en inzetten
• 11720 onderhoud, keuren en reinigen van toestellen en maskers
• 930 wasgangen van bluskleding
• 700 wasgangen van oefenkleding, handschoenen, nekflappen, helmhoezen
• 2700 locatiebezoeken
• Ruim 24 afgeronde opleidingsprocedures (diploma’s) voor diverse functies (ze zijn niet allemaal gestart in 2022)
  • 6 Leergangen manschap
  • 5 Leergangen brandweerchauffeur
  • 5 Leergangen oefenleider
  • 3 Leergangen voertuigbediener
  • 2 Leergangen bevelvoerder
  • 3 Leergangen gaspakdrager
  • 3 Leergangen instructeur basis

Financiën

De pijler risicobeheersing gaat vooral over het advies aan gemeenten, ketenpartners, bedrijven en burgers over brandveiligheid. 

(Beleids-)ontwikkelingen

De uitvoering van taken vanuit de pijler Risicobeheersing wordt beïnvloed door diverse interne en externe factoren. Enkele hoogtepunten:

• Het gemeentefonds wordt verhoogd door de effecten van de Omgevingswet. Landelijk (o.a. VNG) wordt een voorstel voorbereid om gemeenten te adviseren welk deel van deze verhoging ten goede zou moeten komen aan de brandweer.
• Door de klimaatontwikkelingen is aandacht voor het risico op natuurbrand alleen maar urgenter geworden.
• De klimaatontwikkelingen en de daarmee samenhangende opdracht om te verduurzamen zorgen dat de energietransitie in een snel tempo verloopt. Mede onder invloed van de oorlog in Oekraïne komt een energiecrisis op gang die sterker voelbaar wordt. Het is een uitdaging om snel en adequaat in te kunnen spelen op alle veranderingen. Zoals het er nu uitziet hebben we onvoldoende capaciteit om op dit thema goed in te spelen.

Een uitgebreider overzicht van (beleids-)ontwikkelingen vindt u hieronder.

• Voor de opvang van vluchtelingen uit Oekraïne heeft Risicobeheersing bijgedragen met advisering en toezicht brandveilig gebruik. Zodat de vluchtelingen ondergebracht konden worden in gebouwen die brandveilig zijn. Dit kost capaciteit, die ten laste gaat van reguliere advisering/toezicht.
• De brandweer speelt in op de komst van de Omgevingswet en de Wet Kwaliteitsborging (beide vooralsnog verwacht per 1 januari 2023) door een omslag te maken naar meer risicogericht werken. Dit gebeurt door het programma ‘Risicobeheersing inrichten voor de toekomst’. Met dit programma is een reorganisatie bij Risicobeheersing ingezet. Daarbij worden de producten advisering, toezicht en voorlichting aangepast en de functies zo vormgegeven dat de brandweer risicogericht kan werken. Ook wordt geïnvesteerd in vaardigheden en kennis van medewerkers.
• Met de inwerkingtreding van de Omgevingswet wordt het bestuur van de veiligheidsregio de wettelijke adviseur voor milieubelastende activiteiten en niet alleen externe veiligheid. Dit betreft Bevi-bedrijven (Bevi: Besluit Externe Veiligheid Inrichtingen) en bedrijven met ontplofbare stoffen of grote hoeveelheden vuurwerk. Hierbij gaat het om circa 85 risico-objecten die in het reguliere adviestraject meegenomen gaan worden.
• Voor de gebruiksfunctie ‘wonen met zorg’ zal bij de invoering van het Besluit Bouwen Leefomgeving (gekoppeld aan de invoering van de Omgevingswet, gepland voor 1 januari 2023) een meldingsplicht brandveilig gebruik geïntroduceerd worden. Onduidelijk is welk beslag deze meldingsplicht gaat leggen op de capaciteit van risicobeheersing. Er wordt aan gemeenten gevraagd om hoeveel objecten het gaat. Hierna kan een onderzoek naar de capaciteitsvraag worden opgezet. Op basis daarvan kan voor de begroting 2023 een indicatie worden gegeven van eventuele financiële consequenties.
• Door de klimaatontwikkelingen is aandacht voor het risico op natuurbrand alleen maar urgenter geworden. Op 13 april hebben daarom de gedeputeerden van de provincie Gelderland en de 9 gebiedsburgemeesters vanuit de regio’s VGGM en VNOG ingestemd met opvolging van het project ‘Gebiedsgerichte aanpak natuurbrandbeheersing’ door een Natuurbrandpreventie-plan Gelderland. Want ook de Veiligheidsregio Gelderland-Zuid zal hierbij aansluiten. Het plan zal zich nu meer gaan richten op twee sporen: meer regie enerzijds vanuit de provincie op de functies Natuur en Infra en anderzijds vanuit de gemeenten op de gebruiksfuncties recreatie, zorg en wonen/werken. Met het oog op het laatste zal in het najaar een bestuurlijke bijeenkomst georganiseerd worden voor de (ca. 30) betrokken Gelderse gemeenten.
• De klimaatontwikkelingen en de daarmee samenhangende opdracht om te verduurzamen zorgen dat de energietransitie in een snel tempo verloopt. Mede door de oorlog in Oekraïne komt een energiecrisis op gang die sterker voelbaar wordt. Het is een uitdaging om snel en adequaat in te kunnen spelen op alle veranderingen. Binnen de brandweer is een regiegroep ingesteld die de (landelijke) ontwikkelingen monitort en informatie binnen de brandweer verspreid. Zoals het er nu uitziet hebben we onvoldoende capaciteit om op dit thema goed in te kunnen spelen.
• Brandveilig Leven activiteiten zijn door de COVID-19 pandemie grotendeels stil komen te liggen. Het programmaplan Brandveilig Leven is daardoor ook later opgesteld en eind 2021 opgeleverd. Nadere besluitvorming over de opties (brons, zilver, goud inclusief de financiële consequenties) is nog uitgesteld, mede door de benchmark brandweer, en de reorganisatie brandweerzorg en crisisbeheersing.
• Ook het bepalen van de vervolginzet voor een Veilige en Gezonde Leefomgeving heeft vertraging opgelopen door de benchmarks en de daarmee gepaard gaande financiële discussie. Veilige en Gezonde Leefomgeving zal worden meegenomen in de bespreking van de strategische agenda na de zomervakantieperiode.

Risico’s

• De omslag bij risicobeheersing om meer risicogericht te gaan werken is sterk verbonden met de komst van de Omgevingswet en de hieraan gekoppelde Wet Kwaliteitsborging Bouwen. De Omgevingswet betekent een andere manier van denken: van “nee, tenzij …” naar “ja, mits …” én een andere manier van werken: participatie, integraal en sneller. De Omgevingswet is al 4x uitgesteld. En momenteel klinken sterke geluiden om de Omgevingswet opnieuw uit te stellen. Dit betekent dat de omslag naar risicogericht werken mogelijk niet goed gemaakt kan worden, omdat de wet, plus alle bijbehorende regels, die dit moet ondersteunen, er niet is.
• Gelukkig kunnen we ons werk dit jaar weer beter uitvoeren dan vorig jaar toen COVID-19 erg in de weg zat. Wel is er enige zorg over het achterlopen op de planning van toezicht. Dit wordt mede veroorzaakt door COVID-19 in de eerste maanden van dit jaar en problemen rondom ons nieuwe zaaksysteem. In het najaar zullen we een duidelijker beeld zien of de achterstand ingelopen is, of tenminste tot een aanvaardbaar niveau is teruggebracht.

Productie-/kengetallen t/m mei

Kijkend naar enkele productie-/kengetallen vallen twee ontwikkelingen op:

• In de cijfers is een herstel zichtbaar van werkzaamheden die in 2021 door COVID-19 niet konden doorgaan.
• Door de oorlog in de Oekraïne is de reguliere taakuitvoering opnieuw (enigszins) verstoord. De capaciteit die beschikbaar is voor de reguliere advisering/toezicht taak is gedeeltelijk ingezet voor advisering/toezicht van opvanglocaties.  
• 749 adviezen omgevings- & brandveiligheid (2021: 561), inclusief
  • 41 vooroverleggen
  • 83 adviezen installaties
  • 3 adviezen ontruimingsplannen
  • 156 adviezen omgevingsveiligheid (initiatieven, omgevingsvisies en -plannen)
• 133 adviezen evenementen (2021: 10)
• 132 toezicht brandveiligheid (2021: 83); plus
  • 33 huisvesting vluchtelingen Oekraïne (niet begroot)
  • 37 Geen Nood Bij Brand (brandveiligheid in de zorg): afgerond
  • 12 Keurmerk Veilig Ondernemen
  • 28 Samen brandveilig (woningcorporaties en brandveiligheid)
• Aantal onderzoeken Brand 26 (2021: 27)
• Aantal onderzoeken naar Alternatief aangedreven voertuigen 3 (vragenlijst IFV)
• 6 voorlichtingsmomenten (2021: 1)

Financiën

(Beleids-)ontwikkelingen

Een aantal jaar geleden is een bestuursakkoord gesloten waarin onder meer is vastgelegd dat in Apeldoorn één meldkamer wordt ontwikkeld voor de 5 regio’s in het gebied Oost-Nederland (provincies Gelderland en Overijssel). De ontwikkeling van de meldkamer Oost-Nederland nadert de eindstreep. De verwachting is dat op 21 maart 2023 de nieuwe meldkamer operationeel wordt. Enkele hoogtepunten:

• Samenwerking binnen de huidige financiële kaders.
• Vastgesteld organisatieplan. Sociaal Plan is aanwezig en in juli wordt een definitief akkoord verwacht waarna het plaatsingsproces voor het personeel gaat starten.
• Het bezetttingsrooster staat onder druk. Nieuwe centralisten aannemen en opleiden is geen optie. Er is een flexibele schil gecreëerd waarbij capabele collega’s worden ingehuurd.

Risico’s

• Het rooster voor de brandweercentralisten en caco’s moet gevuld zijn tot de migratiedatum. Doordat het rooster onder druk staat door verloop, langdurig ziekte, stress (vanwege migratie) vraagt dat extra aandacht voor het personeel. Uitval is een reëel risico en lastig op te vangen binnen de huidige beschikbare formatie.
• Doordat de roosters onder druk staan, is er minder ruimte en tijd om aandacht te besteden aan multidisciplinaire opleiding en oefening. Hierdoor staat de kwaliteit van de hulpverlening multidisciplinair onder druk.

Productie-/kengetallen t/m mei

• 3208 alarmeringen (2021: 2658) 
• 217 FRB-meldingen First Responder (2021: 213 x) (betreft alarmeringen voor reanimaties)
• 40 meldingen Natuurbrand (2021: 16 x)
• 6.731 ontvangen meldingen door meldkamer (2021: 11.571)
• 4.014 aantal meldingen zelfstandig afgehandeld door meldkamer (2021: 9.377)
• 4B % regionaal opkomstpercentage PRIO1 (2021: 53%)

Financiën