Vogelgriep: een jaarlijks terugkerend virus

In het najaar worden we bijna altijd geconfronteerd met een uitbraak van vogelgriep. De vogelgriep heeft verschijnselen die vergelijkbaar zijn met griep of corona. Het team Infectieziektebestrijding was ook in het najaar van 2021 druk met coronawerkzaamheden. Daarbij kreeg het team ook te maken met de bestrijding van vogelgriep.

De grootste veroorzakers van vogelgriep zijn de trekvogels. Zij vliegen over ons land naar het zuiden en kunnen het vogelgriepvirus achterlaten. Verpleegkundige Esther Warmelink vertelt in 2021 over deze virusziekte: “We willen voorkomen dat er een nieuwe virusvariant ontstaat. Want stel dat iemand gewone griep heeft en in aanraking komt met vogelgriep, dan kan er een nieuwe variant ontstaan van het virus.

Esther Warmelink, Verpleegkundige

Esther Warmelink, Verpleegkundige

Mogelijk wordt het dan een virus dat gemakkelijk overdraagbaar is van mens op mens. Dat moeten we voorkomen.” Haar beschrijving doet denken aan het ontstaan van de coronapandemie. Een virus van dieren dat is gemuteerd tot wat nu rondwaart. 

Proces bij melding begint bij Nederlandse Voedsel- en Waren Autoriteit 

Het team Infectieziektebestrijding bestaat uit verpleegkundigen en artsen. Esther heeft afwisselend de focus van haar werk op corona en dan weer op de algemene infectieziektebestrijding. Zo was ze in 2021 betrokken bij een melding van de vogelgriep.

De GGD ontvangt bij een verdenking van vogelgriep een melding van de Nederlandse Voedsel en Waren Autoriteit (NVWA). Het proces loopt meestal als volgt: de pluimveehouder schakelt de NVWA in als hij plotseling veel uitval van de dieren ziet in zijn bedrijf. Als de NVWA denkt aan vogelgriep doet het verder onderzoek. Per situatie beoordeelt de NVWA welke maatregelen nodig zijn om verdere verspreiding van de vogelgriep te voorkomen. Als er sprake is van een ernstige vorm van vogelgriep, die besmettelijk is voor mensen, wordt de GGD ingeschakeld. De GGD zorgt ervoor dat de mensen die nauw contact met de besmette dieren hebben gehad, medicatie krijgen. De mensen worden gemonitord of ze klachten krijgen en ze worden getest als het nodig is.

Uitzonderlijke situatie

“Maar deze melding van vogelgriep had een andere setting”, vertelt Esther. “In een andere regio was op een bedrijf vogelgriep vastgesteld. Net daarvoor waren slachtkuikens al naar een slachterij in onze regio gegaan. Dus werden wij ingeschakeld door de NVWA.” De kuikens waren toen al geslacht. Esther noemt het een interessant traject, want de vraag was ‘welke mensen hebben risico gelopen?’. Ze heeft met collega’s het hele proces binnen het bedrijf doorlopen en zo lijsten samengesteld van medewerkers die in aanmerking kwamen voor medicatie. “Het ging om veel arbeidsmigranten die gelukkig alleen maar bij deze slachterij werken. We kwamen uit op ongeveer 25 medewerkers die contact hadden gehad met de mogelijk besmette kuikens uit de andere regio. Het bedrijf werkte heel goed mee, we hadden prettig en goed overleg.” De slachterij is een productiebedrijf waar de hygiënevoorschriften streng zijn, voegt Esther toe. De productie kon doorgaan, omdat de medewerkers in kleine groepjes bij Esther en haar collega’s hun medicijnen kwamen halen. In een paar uur was iedereen uitgebreid geïnformeerd, iedereen moet een gezondheidsverklaring invullen. Iedereen werd voorzien van medicijnen die preventief werken.  

Testen en eventueel vaccineren

“Als mensen klachten hebben nadat ze met besmette dieren in aanraking zijn geweest, dan worden ze getest, net zoals bij corona met een swap,” vertelt Esther, “En als ze nog geen griepvaccinatie hebben gehad, regelen wij dat ze die krijgen. We willen niet dat iemand de griep heeft en misschien vogelgriep krijgt, want dat kan dus die mutatie optreden.”