Opa strijdt met dochter en kleinzoon samen tegen het coronavirus

We gaan terug in de tijd naar 2021. Het is een zonnige zondagmiddag in mei. Op een priklocatie van GGD Noord- en Oost Gelderland (GGD NOG) zijn Jelmer, Saskia en Tycho alle drie aanwezig. Terwijl Nederlanders buiten massaal genieten van het eerste voorjaarsweer, hebben Jelmer en Saskia de afgelopen zes uur Achterhoekers gevaccineerd in de sporthal in Lichtenvoorde. Saskia’s zoon Tycho heeft ook niet stilgezeten. Hij is de jongste GGD-beleidsadviseur van Nederland en werkt bij GGD Gelderland-Midden. 

Hart voor de zorg

Genieten van een rustdag? Niet zolang er een pandemie bezworen moet worden! Tijdens het gesprek in mei 2021 spat de ‘d’ran-mentaliteit’ van het trio af. Of zoals Tycho treffend zegt: “Wij zijn aanpakkers met hart voor de zorg. Ook mijn zusje Manou helpt mee in deze crisis. En in onze familie zitten nog twee fysiotherapeuten en studenten verpleegkunde. Zorg en mens staan bij ons centraal. We vinden het belangrijk om naar anderen om te kijken. Dat wordt er met de paplepel ingegoten.”

De eerste die dat deed, was zijn opa. “Ik heb altijd aan huis een huisartsenpraktijk gehad”, zegt Jelmer. “In 1971 ben ik daarmee begonnen in Harmelen, een dorpje tussen Utrecht en Woerden. Er bestond nog geen Vinex-wijk Leidsche Rijn. Voor de boeren en tomatenkwekers was je de enige medisch specialist. Je stond 24 uur per dag klaar voor je dorpsgenoten.”

Niet alleen Jelmer trouwens, maar de gehele familie. Saskia: “Als jonge puber nam ik de telefoon op om afspraken te maken. Mijn vader had een praktijk en apotheek waarin ik echt meedraaide.” Ook Tycho huppelde al vlot rond in zijn opa’s praktijk, die in 2000 verhuisde naar de Noordoostpolder. Jelmer was daar tot zijn 63ste huisarts. Tycho: “Met een jaartje of zeven wist ik al wat een eendenbek is. Dat ik Geneeskunde studeer, is geen toeval.”

Van BCO'er tot beleidsadviseur

Tycho begon als eerste van de drie in deze coronacrisis bij de GGD. Met dank aan zijn moeder. “Mama is onze verbindende schakel”, zegt hij. “Dankzij haar ben ik juni 2020 gestart als BCO’er (bron- en contactonderzoek). Zij is jeugdarts bij Yunio. Toen haar organisatie extern jeugdartsen en - verpleegkundigen zocht voor GGD NOG, zei ze: ‘Ik ken een leuke jongen die kan bijdragen.’ Ik was net twee weekjes bezig toen we gigantisch moesten opschalen.”

Een klein jaar verder heeft Tycho het geschopt tot beleidsadviseur bij GGD Gelderland-Midden. “Bij GGD NOG heb ik vanaf augustus met veel plezier het BCO begeleid, maar op een gegeven moment ontbrak de uitdaging. Ik ben in december getipt om te solliciteren als beleidsadviseur in Gelderland-Midden. Sinds begin van dit jaar ben ik adviseur én vaccineer ik 1 dag per week op een priklocatie.”

Dat laatste doet Tycho niet voor niets. “Ik vertaal de landelijke richtlijn voor het vaccineren naar de uitvoering in onze regio. Om dat goed te doen, moet je de connectie zoeken met de werkvloer. Ik vind het cruciaal om te horen en zelf te ervaren wat er gebeurt op onze priklocaties.” Een opmerking die direct de goedkeuring krijgt van zijn opa: “Goed zo jongen, ken de werkvloer!”

Snakken naar meer prikken

Zelf maakt Jelmer die werkvloer sinds februari 2021 mee. Ook hij is via Saskia GGD NOG gaan helpen. Op zijn beurt heeft Tycho er bij zijn moeder op aangedrongen om te gaan prikken. Saskia: “Tycho zei: ‘Bij het vaccineren is jouw hulp nodig, mam, ga solliciteren.’ Maar echte druk hoefde hij er niet op te zetten. Ik wilde sowieso mijn steentje bijdragen. Tegen de mevrouw van het uitzendbureau zei ik dat mijn vader ook graag wilde helpen.”

Vader en dochter dragen in 2021 bij aan de vaccinatiecampagne van GGD NOG. Voor Jelmer voelt het als vanouds. “Omgaan met mensen, dat verleer je als huisarts nooit”, zegt hij. “Ik ben prikker en vaccinvoorbereider. Als apotheekhouder ben ik gewend om met medicijnen om te gaan. Ik woon in Haaksbergen en rijd in 20 minuten naar de priklocaties in Lichtenvoorde en Borculo. In het prille stadium ging nog niet alles vlekkeloos, maar kijk nu eens om je heen: er is door de GGD wel wat neergezet.”

Dat onderschrijft arts Saskia in mei 2021 van harte. Net als haar vader, zoon en alle GGD’ers snakt ze naar een hoger vaccinatietempo. “We willen maar 1 ding: prikken, prikken en nog eens prikken. Wij zijn toe aan zo snel mogelijk en zoveel mogelijk prikken. Voor mijn part blijven we open tot middernacht.”

Saamhorigheid

Jelmer prikt zonder bezwaar al 14 dagen achtereen dagelijks 6 uur. “Als huisarts draaide ik 80 uur in de week. Van die paar uurtjes hier val ik niet om. Het is juist ontzettend motiverend. Gevaccineerde mensen zijn heel enthousiast. En de sfeer op de priklocaties is leuk. Vergis je niet: dat is verdomd belangrijk.”

Want hoewel de familie soms even moppert over de Nederlandse vaccinatiestrategie, zijn ze in mei 2021 vastberaden om deze ongekende crisis te tackelen. Saskia: “Alleen het hogere doel telt: iedereen die dat wil snel vaccineren. Daarvoor zijn we hier. Er heerst enorme saamhorigheid om deze klus te klaren.”

Dat herkent Tycho ook vanuit Gelderland-Midden. “We zetten liever vandaag dan morgen 1.000 extra prikken, als we die hebben. Ik heb op verschillende locaties geprikt en de sfeer is overal geweldig. Bij de start van zo’n dienst ken ik niemand en ik sluit de dag af met 10 nieuwe vrienden. Inwoners beschermen tegen het coronavirus, schept een band.”

Wat hem betreft focussen we ons eerst op de crisisbestrijding. Een evaluatie komt daarna wel. “Duidelijk is dat we een volgende pandemie heel anders te lijf moeten gaan. Mijn ambitie is om vorm te geven aan fundamentele veranderingen die nodig zijn aan de bestuurlijke kant van de zorg”, kijkt Tycho alvast vooruit. Opa Jelmer besluit subtiel: “Je hebt wel eens het idee dat er enige verbeterpunten zijn.”