Bijna 800 Afghaanse evacués getest in opvang Harskamp

Rol van coördinator 

Sociaal verpleegkundige Petra van de Schepop is coördinator Publieke Gezondheid Asielzoekers. Zij was in de zomer van 2021 betrokken bij de taak die de GGD op zich nam voor de Afghaanse evacués in Harskamp. “Wij hebben de plicht om publieke gezondheid aan te bieden in de regio”, vertelt Petra. “Er zijn landelijke afspraken en processen tussen het COA en de GGD’en. Normaal gaat eerst Technische Hygiëne Zorg kijken bij een opvang, maar nu waren de evacués er al. En door corona zijn er ook meer processen dan normaal. Niemand had dit ooit eerder meegemaakt. Deze mensen zijn gevraagd hier te komen, dat maakte het zo anders.” 

Een aantal deskundigen van onze organisatie is op locatie geweest. Ze hebben een goed beeld gekregen van wat er mogelijk is om ons werk daar goed te kunnen doen. Normaal wordt een eerste screening van mensen die ons land binnenkomen gedaan in het opvangcentrum in Ter Apel. Maar in dit geval is alles anders. Petra legt uit: “De GGD is niet ingericht op eerste screening. Het zijn allemaal nieuwe processen. Ik ken dit vanuit de coördinatierol. Ik maak verbindingen tussen personen en processen in het geheel.” 

Daadkrachtig beleid na onduidelijke situatie

Het gerucht ging destijds dat de Afghanen naar Nijmegen gaan naar opvanglocatie Heumensoord. Petra: “Maar het was nog onduidelijk wanneer dit precies ging gebeuren. Er waren ook evacués met familie in Nederland waar zij terecht konden. Maar we hielden ons aan het traject van testen op corona. De eerste coronatesten zijn zo snel mogelijk na binnenkomst gedaan. Na vijf dagen in quarantaine volgde een tweede testronde. De werkwijze was dus eerst traceren en isoleren of in quarantaine. Het dringende advies aan COA was eerst dat traject af te maken en dan pas mensen over te plaatsen. Anders was het risico op verspreiding van corona in Heumensoord heel groot. Dan ben je het zicht kwijt op de nauwe contacten.”

Verschillende onderdelen

Naast het coronateam, waren ook andere onderdelen van onze organisatie (Veiligheids- en Gezondheidsregio Gelderland-Midden) actief bij de zorg van de Afghaanse evacués. De brandweer en de Omgevingsdienst Regio Arnhem (ODRA) inspecteerden de veiligheid van de gebouwen in de Harskamp. Het TBC-team van de GGD Gelderland-Midden stond klaar om hun taak uit te voeren. Het heeft een wettelijke taak om alle evacués te onderzoeken op tuberculose. Ook de GGD-onderdelen Jeugdgezondheidszorg en Technische Hygiënezorg bereidden zich voor. Ook de Geneeskundige Hulpverleningsorganisatie in de Regio (GHOR) was betrokken.    

Verhalen van evacués

Als we vragen hoe de sfeer in Harskamp was, vertelt Petra wat ze allemaal heeft gehoord van de collega’s die ter plaatse hun werk uitvoerden. Vol enthousiasme vertelt ze dat de sfeer prettig was: “De mensen hebben veel meegemaakt. Ze zijn op dat moment heel dankbaar en welwillend. Er is geen agressie. Ze werken goed mee. Sommigen zijn nog in shock over wat ze hebben meegemaakt. Het enige dat ze hebben is een telefoon en de kleding die ze aanhebben. Toen kwam het besef: ‘waar ben ik terecht gekomen?’. Een deel van de evacués sprak Nederlands of Engels en daarnaast waren er professionele beëdigde tolken op de locatie aanwezig.” 

Samenwerken met coronateam 

En dan wil Petra nog iets kwijt. Met trots vertelt ze over de samenwerking in 2021 in het toenmalige coronateam. “Het mooie op locatie is de samenwerking van de collega’s van Bron- en ContactOnderzoek (BCO) met de medewerkers van de teststraat. BCO’ers zitten normaal achter het bureau. Nu waren ze ter plaatse en droegen ze beschermende kleding, wat ze niet gewend waren. De medewerkers van de teststraat leerden ze de juiste werkwijze. Een schort aantrekken gaat wel, maar uittrekken op een manier dat je jezelf niet besmet, is toch wat anders. Dat was een hele mooie samenwerking. Ook de methode om mensen uit de barakken op te halen, gewoon pragmatische oplossingen toepassen. Het COA kwam gewoon handen tekort en zij zijn gericht op bed, bad en brood. Het is gewoon fantastisch hoe ze dit met elkaar hebben opgelost.”