Betekenis geven aan gezondheidscijfers

“Wij brengen de gezondheid van de inwoners in Gelderland-Midden in beeld. We doen bijvoorbeeld onderzoek naar leefstijl en gezondheid. Maar ook naar leefomgeving,” vertelt epidemioloog Jolanda Terpstra. Jolanda is eind 2021 bij Team Onderzoek, Informatie en Advies (OIA) van GGD Gelderland-Midden begonnen.

“Met deze onderzoeksgegevens adviseren wij gemeenten gevraagd én ongevraagd over hun lokale gezondheidsbeleid. Zo krijgt men inzicht in wat er speelt. Die inzichten zijn basis voor beleid. We verbinden onderzoek, beleid en praktijk. Niet alleen voor gemeenten en andere organisaties, maar ook voor de GGD-collega’s."

“Een cijfer over iets is slechts een beperkte, ‘platgeslagen’ blik op de werkelijkheid. De werkelijkheid is veel complexer. Data heeft haken en ogen, dus voor het totale plaatje moet je breder kijken. Na mijn opleiding Epidemiologie aan de universiteit Wageningen heb ik de Master Medische Antropologie en Sociologie in Amsterdam gedaan. Juist om het kwalitatieve deel van onderzoek te leren. Ik denk dat voor inzichten in gezondheid, de combinatie goed is. Wat mijn drijfveer is? Ik wil gezondheidsverschillen verkleinen door bij te dragen aan goede informatie, analyse en duiding van cijfers op het gebied van gezondheid."

2021: diverse (extra) monitors én corona

In 2021 is het team bezig geweest met verschillende monitors. “In het najaar hebben we onze reguliere kindermonitor uitgevoerd waarbij we ouders bevragen hoe het met kinderen van 0 tot 12 jaar gaat,” licht Jolanda toe. “Daarnaast hebben we in het najaar met hulp van scholen óók een extra jeugdmonitor gedaan vanwege corona. In 2021 deden we daarnaast de analyse, rapportage en presentatie van de ‘monitor volwassenen en ouderen’ uit 2020. We hebben data van gemeenten en soms ook wijkcijfers in tabellenboeken of factsheets gepresenteerd. En bij een reeks gemeenten hebben we de resultaten verteld, uitgelegd en geduid.”

Ook is de afdeling OIA druk geweest met duiden van coronacijfers. “Dat betekent kijken naar besmettingen,” vertelt Jolanda. “Waar is het hoog en hoe komt dat? Maar ook naar vaccinaties. Waar is het laag en waar ligt dat aan? Moet er een extra priklocatie komen of moeten we op een andere manier fijnmazig vaccineren? Dit bespreken we met collega's in duidingsoverleggen. De resultaten van deze analyses en overleggen komen vervolgens in rapportages aan gemeenten.

In onze monitors tijdens de coronacrisis zien we een stijging van eenzaamheid, angst en depressieklachten. We vonden dat de 65-plussers juist veerkrachtiger zijn dan de jongeren. Dat is één van de redenen om een extra monitor te doen in 2022 in de groep van 16 tot 25 jaar. We kijken dan naar de gevolgen van de coronacrisis; daarmee hopen we aanknopingspunten te vinden voor beleid voor deze doelgroep.”

De jongvolwassen monitor 2022

Het team epidemiologie gaat, samen met alle andere GGD’en en partners, een online-vragenlijst onderzoek doen onder jongvolwassenen. Jolanda: “Bij het online onderzoek passen we ‘sneeuwbal methodiek’ toe. Via allerlei social media kanalen komt een link naar de vragenlijst. We zorgen dat zo veel mogelijk jongeren tussen de 16 en 25 dit zien en meedoen. Zo krijgen we inzicht in welke dingen van invloed zijn op de gezondheid van de jongvolwassenen en in de gevolgen van corona voor deze groep. Deze data wordt geanalyseerd en gepresenteerd, zodat de gemeenten deze informatie, inzichten en handelingsperspectieven kunnen gebruiken in beleid."

Epidemioloog Jolanda Terpstra

Epidemioloog Jolanda Terpstra